معرفی کتاب “گندزدایی از مغز” اثر فیث جی هارپر

چطوری مغزمون به باد فنا میره؟! حاضرید با هم چند دلیلش رو مرور کنیم؟ خشم، افسردگی، اضطراب، دلشوره‌، اندوه ناشی از فقدان نزدیکان، مصرف مواد، الگوهای رفتاری دیوانه‌وار، انتخاب‌ها و دوستی‌های احمقانه.

بیشتر مواردی که به اون‌ها نام مشکلات ذهنی داده‌ایم، در عمل قاطی پاطی شدن عملکرد شیمیایی مغز هستن! و بیشتر این‌ها برآمده از وقایع دل‌آشوب و هولناکیه که در زندگی گرفتارشون هستیم.

عادت کرده‌ایم که گناه این همه اضطراب و درد و شیوۀ پاسخ خودمان به این حالات رو به گردن ژن‌های بدبختمون بیندازیم. ولی یافته‌های تازه‌ترین مطالعات نشون میده که از میان آدم‌های گرفتار در این معضلات تنها دو تا پنج درصدشان ژن‌های معیوبی در بدن دارند. این شد که فهمیدیم دلیل مشکلات ما خیلی بیشتر از آنکه فکرش رو بکنیم به همان محیط زندگی و شیوۀ برخوردمون با اون برمی‌گرده.

کتاب «گندزدایی از مغز: چگونه علم را به یاری بگیریم و از شرّ افسردگی، خشم، نگرانی‌ها، هراس‌ها و وسواس‌ها خلاص شویم»، با عنوان اصلی Unfuck Your Brain: Using Science to Get Over Anxiety, Depression, Anger, Freak-outs, and Triggers، از سری کتاب‌های حوزه روانشناسی و خودیاری است.

این کتاب به ما می‌آموزد چگونه از طریق راه بردن به سازوکارِ مغز در مواجهه با ناملایمات، بتوانیم رفتارهای خود را در جهت احساس رضایت و آرامش بیشتر در زندگی هدایت کنیم.

فیث جی. هارپر در کتاب «گندزدایی از مغز»، که متن اصلی آن نخستین بار در سال ۲۰۱۷ منتشر شده است، سعی دارد پیشینه‌ها و ریشه‌های اضطراب و افسردگی و خشم و احساسات و رفتارهایی از این دست را به ما نشان دهد.

با شناخت چندوچون این رفتارها و منشاء آنها می‌توانیم برخورد منطقی‌تر و درست‌تری با محیط و آدم‌های پیرامون خود و مشکلاتی که این محیط و آدم‌ها برای ما به وجود می‌آورند داشته باشیم.

و نگذاریم کسی و چیزی به مغزمون گند بزنه و اعصابمون رو چنان به هم بریزه که کنترل رفتار خودمان رو از دست بدیم و بعد، بابت همین از کنترل خارج شدن، مضطرب‌تر و عصبی‌تر و افسرده‌تر بشیم.

هارپر در «گندزدایی از مغز» نشون میده که بسیاری از اضطرابها، رفتارهای خشمگینانه، دلشوره‌ها و هرآنچه احساس نارضایتی از زندگی رو در ما پدید میاره، ربطی به ژنتیک و اموری از این دست نداره و ما می‌تونیم با اِشراف بر کارکرد مغز در رابطه با مسائل و مشکلات روزمره زندگی، خودمون رو در راستای دستیابی به حالِ بهتر تغییر بدیم.

معرفی کتاب گندزدایی از مغز اثر فیث هارپر

مروری بر کتاب «گندزدایی از مغز»

«گندزدایی از مغز»، اگرچه موضوعی علمی رو در باب سیستم مغز پیش می‌کشه، اما زبان و لحن و طرز بیان فیث جی. هارپر در این کتاب چنان گرم و صمیمیه که مخاطب به آسونی می‌تونه با مباحث علمی طرح‌شده از جانب او ارتباط برقرار کنه.

هارپر در «گندزدایی از مغز» با شوخ‌طبعی و به زبانی خودمونی به ما میگه که واکنش‌های احساسی شدید ما در برابر مشکلات و مسائل زندگی روزمره، واکنش‌هایی نظیر اضطراب و خشم و اندوه شدید به خاطر از دست دادن عزیزان و روی‌آوردن به اعتیاد و نظایر این‌ها، ریشه در کارکرد مغز ما داره و مغز هم به این دلیل چنین واکنش‌هایی رو تنظیم و برنامه‌ریزی می‌کنه که از ما در برابر مشکلات و آسیب‌های بیرونی محافظت کنه.

به گفته هارپر مغز به جز این واکنش‌های تند‌و‌تیز و شدید احساسی راه دیگری برای محافظت از ما در برابر مشکلات نمی‌شناسه، اما ما خودمون می‌تونیم با شناخت کارکرد مغز در این زمینه و پی بردن به چرایی رفتارهای تند خودمون در واکنش به مسائل مختلف؛ خودمان رو برای تغییر یاری دهیم و بر سازوکار مغز خود مسلط شویم و اون رو مدیریت کنیم.

«گندزدایی از مغز» منشاء علمی واکنش‌های شدید احساسی ما رو به ما نشان میده و می‌‌کوشه به ما بیاموزه که با احساسات واقعی خود، بی‌تعارف و واقع‌بینانه مواجه بشیم و به جای فرار از احساسات بد، سعی کنیم چندوچون پدید آمدن این احساسات را دریابیم و بفهمیم دقیقاً چرا گرفتار چنین احساسات ناخوشایندی شده‌ایم و چرا در برابر آنچه اعصابمون رو به هم ریخته واکنش‌هایی نشان داده‌ایم که نه فقط حالمون رو بهتر نکرده بلکه بر پریشانی‌مون افزوده.

این کتاب فوق‌العاده شیرین و خواندنیه! با ساده‌ترین و خنده‌دارترین کلمات، عملکرد مغز و آسیب‌هایی که ممکنه ناخواسته به روح و روان ما وارد بشه رو همراه با راه حل مطرح می‌کنه.

معرفی کتاب گندزدایی از مغز نوشته فیث جی هارپر

کتاب «گندزدایی از مغز» از پیش‌گفتار و دو بخش با عنوانهای «این مغز شماست که گرفتار آسیب روانی است» و «این مغز زنده شماست» و یک بخش نتیجه‌گیری با عنوان «حالت عادی جدید» تشکیل شده است.

در بخشی از این کتاب می‌خوانید: «رفتارهای ما پاسخی است به گند و کثافت روزمره‌ای که در زندگی‌مان با آن سروکار داریم و مغز ما هم کارش نه‌فقط پاسخ به رخدادهای هولناک زندگی، که سروکله زدن با همه روابط و تعاملات مسمومی است که روزانه با آن‌ها سروکار داریم… یعنی تمام مواقعی که آدم‌ها روی اعصاب‌مان راه رفته‌اند، به حدوحدود شخصی‌مان تجاوز کرده‌اند و به نیاز ما به امنیت احترام نگذاشته‌اند. آنچه در سرمان رخ می‌دهد ترکیبی ملتهب و درهم ریخته از هر دوی این‌هاست.

بعدش هم که دیگر خرابی اعصاب یک روند تکراری و معیوب می‌شود. از اینکه احساس خلی و دیوانگی می‌کنیم، واقعاً خل و دیوانه می‌شویم. احساس ضعف می‌کنیم. یا شکست. یا حس می‌کنیم از بیخ‌وبن معیوب هستیم. این یکی از همه احساسات جهان بدتر است چون معیوب بودن از بیخ‌وبن، یعنی اصلاح‌ناپذیری. اینجاست که دیگر دست از تلاش برمی‌داریم و زحمت درست کردن هیچ‌چیز را به خودمان نمی‌دهیم.

ولی اگر بفهمید که این همه فکر و خیال ناجور از کجا توی سرتان آمده‌اند چه؟ اگر فهمیدید که این همه گند و کثافت توی سرتان چطوری به آن راه پیدا کرده‌اند چه؟ اگر این‌جوری شد پس یعنی که این مشکل را می‌شود حل کرد. که راهی برای اصلاح وجود دارد.

این، از آن چیزهای خیلی مهم است. اگر ما حواسمان را از خود دردهایمان پرت کنیم و به این فکر کنیم که چرا این بدبختی‌ها را داریم، حالمان خیلی بهتر می‌شود.»

درباره فیث جی. هارپر، نویسنده کتاب «گندزدایی از مغز»

فیث جی. هارپر (Faith G. Harper) روانکاو، مشاور رسمی و دارای مدرک مشاوره زندگی، مطالعات جنسی و دارودرمانی و متخصص آسیب‌شناسی روانی است. او در روان‌درمانی بیشتر معتقد به خودیاری و خوددرمانی بیماران است و چندان به درمان فشرده و طولانی‌مدت در مطب دکتر معتقد نیست.

خشم همانند ناراحتی و خوشحالی یا ترس، یک احساس طبیعی در انسانه که همه افراد اون را تجربه می‌کنن. در حالی که پرخاشگری و خشونت، رفتاریه که بر اثر این احساس بروز پیدا می‌کنه.

داشتن خشم به عنوان یک هیجان، اتفاقی کاملاً عادیه؛ اما خشونت نوعی مشکل رفتاریه که شناخت اون کمک می‌کنه تا از رفتارهای مخرب و آسیب‌های دائمی، هنگام عصبانیت دوری کنیم.

کتاب گندزدایی از مغز، نوشته فیث جی هارپر، ما رو با روش‌های سازنده و کسب مهارت در کنترل خشم آشنا می‌کنه و در این امر، توانمند می‌سازه. این کتاب توسط انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه، در سال ۱۳۹۹، برای اولین بار به چاپ رسیده است.

خرید کتاب گندزدایی از مغز رو به تمام کسانی که به دنبال آگاهی درباره کنترل خشم و خشونت هستند، پیشنهاد می‌کنم.

در متن پشت جلد کتاب این‌گونه آمده است:

چگونه علم را به یاری بگیریم و از شر افسردگی‌، خشم، نگرانی‌ها، هراس‌ها و وسواس‌ها خلاص شویم

کتاب گندزدایی از مغز برای چه کسانی مفید است؟

کتاب «گندزدایی از مغز» برای آن‌هاست که یک‌بند می‌پرسند: «آخر چرا؟» همان‌ها که وقتی بچه بودند، بزرگ‌ترها را با سیل سوالات بی‌پایانشان ذله و دیوانه می‌کردند. همان‌ها که در کودکی تلاش می‌کردند با این سوال‌ها از زندگی بزرگ‌ترها سر دربیاورند و جای خودشان را در آن دنیا پیدا کنند. چون آن «چرا»ی توی سر این‌ها، مهم‌ترین اطلاعات لازم برای زندگی بود.

این کتاب برای آن‌هایی است که حالشان از شنیدن نصیحت و توصیه دیگران به هم می‌خورد. برای آن‌هایی است که دنبال راهکار و اطلاعاتی برای سر درآوردن از کار خودشان می‌گردند. شاید هم که خودتان این راه را یافته باشید یا یک روانکاور اسم و رسم‌دار را یافته‌اید که کارش را خوب بلد است و می‌داند نباید به شما امر و نهی کند.

در هر دو حالت این را دیگر فهمیده‌اید که مسئولیت این گندی که به زندگی‌تان زده‌اید با خودتان است و در هر حال باید درستش کنید.

این کتاب برای آن‌هاست که یک عمر گند زده شده به اعصابشان از بس شنیده‌اند یا فکر کرده‌اند که دیوانه‌اند یا تنبل‌اند یا احمق‌اند یا زیادی حساس‌اند یا باید یک کاری با خودشان بکنند. همان آدم‌هایی که خسته شدند از بس حالشان بد بوده و دیگران هم همیشه خیال کرده‌اند این‌ها حتی با حال بدشان ساخته‌اند.

بقیه یک‌جوری این حرف را می‌زنند. انگار که درماندگی انتخاب این آدم‌ها بوده است. انگار که شما خودتان دلتان نمی‌خواهد که بهتر بشوید. انگار دلتان خواسته که بدبخت باشید. این کتاب برای آن‌هایی است که دلشان این همه گند و کثافت را نمی‌خواهد ولی گیر افتاده‌اند و نمی‌دانند چرا.

نشریه «پابلیشرز ویکلی» درباه نویسنده این کتاب نوشته است: «هارپر استاد بیان آموزه‌های روان‌شناسی با زبان طنز و شوخی است. کتاب‌هایی که او نوشته، همه در همین حال‌وهواست و گاه حتی مبانی بسیار تخصصی و پیچیده پزشکی و روان‌پزشکی را با چاشنی خنده در کام و ذهن خواننده گوارا می‌سازند و به او منتقل می‌کنند. طنزی گیرا که تا میانه آن حتی متوجه نمی‌شوید یک کتاب روان‌شناسی در دست دارید.»

شبکه تلوزیونی «شوتایم» درباره این کتاب گفته است: «درست همان روزی که تصمیم گرفته‌اید کتاب دیگری نخرید، این کتاب پیدایش می‌شود و با همه‌چیز دوباره آشتی‌تان می‌دهد.»

آلن نوویان استاد دانشگاه کالیفرنیا نیز درباره کتاب «گندزدایی از مغز» معتقد است: «خواندن این کتاب را به همه کسانی توصیه می‌کنم که دلشان می‌خواهد تلنگری به ذهن خود بزنند و تصویر ذهنی خشک و بی‌روح مسایل روان‌شناسی را در سرشان بشکنند.»